Της Κωνσταντίνας Σωτήρη*
Πόσο κοστίζει πραγματικά η μετατροπή του veto σε κατάφαση στους κόλπους του ΝΑΤΟ; Όπως φάνηκε στην περίπτωση της Τουρκίας, κοστίζει όσο και η αναβάθμιση του μαχητικού στόλου των F-16 της.
Λίγες ώρες πριν την έναρξη της ετήσιας Συνόδου Κορυφής στην Μαδρίτη, η άσκηση veto εκ μέρους της Τουρκίας για την ένταξη των σκανδιναβικών κρατών, Σουηδίας και Φινλανδίας, στο ΝΑΤΟ, μετά από ένα μήνα ήρθη. Η υπογραφή τριμερούς μνημονίου μεταξύ Τουρκίας-Σουηδίας-Φινλανδίας ήταν το βήμα που χρειαζόταν το ΝΑΤΟ, ώστε να εκκινηθεί η Σύνοδο Κορυφής χωρίς εσωτερική αμηχανία και παρουσιάζοντας μια πιο ισχυρή και αποφασιστική εικόνα έναντι της Μόσχας.
Σύμφωνα με το ΥΠ.ΕΞ. της γείτονος χώρας, οι όροι του μνημονίου αυτού περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:
- Πλήρη συνεργασία των δύο κρατών στον αγώνα της Τουρκίας κατά του PKK και των επεκτάσεων του
- Επίδειξη αλληλεγγύης προς την Τουρκία στον αγώνα κατά της «τρομοκρατίας», σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της
- Να μην επιβληθούν embargo στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας και να αυξηθεί η συνεργασία τους
- Δέσμευση για την τροποποίηση της εθνικής νομοθεσίας της Φινλανδίας και της Σουηδίας για την καταπολέμηση της «τρομοκρατίας» και την αμυντική βιομηχανία
- Δημιουργία δομημένου οργανισμού συνεργασίας για την ανταλλαγή πληροφοριών και την καταπολέμηση της «τρομοκρατίας»
- Λήψη μέτρων για την έκδοση «τρομοκρατών» ή/και εγκληματιών και σύναψη διμερών ρυθμίσεων
Ερμηνεύοντας επι τις ουσίας τα ανωτέρω, χωρίς το περίβλημα της επισημότητας του λόγους τους, αναγιγνώσκουμε τα ακόλουθα:
- Δεδομένου πως ο Τούρκος πρόεδρος αντιλαμβάνεται ως «τρομοκράτες» όσους δεν συμφωνούν μαζί του, η αλληλεγγύη προς την Τουρκία στον αγώνα εναντίων τους, σημαίνει εν τοις πράγμασι, την υποστήριξη του αγώνα εναντίων Κούρδων, αντικυβερνητικών και πολλών άλλων που δεν είναι στην πραγματικότητα τρομοκράτες. Μη ξεχνάμε άλλωστε πως επ’ αυτού είχε τεθεί η άρνηση του Ερντογάν ως προς την ένταξη των 2 χωρών στο ΝΑΤΟ, αφού υποστήριζε πως υποθάλπουν πληθυσμούς που απειλούν την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας. Επίσης, η λήψη μέτρων για έκδοση «τρομοκρατών» ελλοχεύει τον κίνδυνο της έκδοσης Σουηδών και Φινλανδών πολιτών τουρκικής εθνικότητας στα χέρια των Τουρκικών αρχών, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια ή ακόμα και τη ζωή τους.
- Αναλογιζόμενοι πως στον παρόντα χρόνο η Τουρκία κάνει διαρκώς έκδηλη την πρόθεση της να αποβεί σε ελληνικά νησιά τα οποία θεωρεί «διαθέσιμα» προς κατοχή, ελλείψει Ελληνικής ΑΟΖ, το αποδεκτό πλέον αίτημα για αύξηση συνεργασίας στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας και ο μη περιορισμός embargo, σημαίνει την παράδοση σε αυτούς οπλικού υλικού το οποίο δυνητικά θα στραφεί εναντίον της Ελλάδος, η οποία αποτελεί επίσης μέλος του ΝΑΤΟ.
Συμπληρωματικά, βλέπουμε τις ΗΠΑ, παρά τις διαμηνύσεις του Λευκού Οίκου για μη προσφορά ανταλλαγμάτων, να δεσμεύονται να υποστηρίξουν τον εκσυγχρονισμό του μαχητικού στόλου της Τουρκίας. Αυτό άλλωστε φαίνεται να δικαιολογεί η Υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Celeste Wallander, καθώς «Οι ισχυρές αμυντικές δυνατότητες της Τουρκίας συμβάλλουν σε μια ισχυρή άμυνα του ΝΑΤΟ».
Η Τουρκία λοιπόν, φαίνεται να βγαίνει διπλά κερδισμένη από αυτό τον αγώνα καθώς ενισχύει το μαχητικό της δυναμικό ενώ αποκτά και συμμάχους εντός του ΝΑΤΟ για τα σχέδια της. Η ανάγκη της Δύσης για επίδειξη ισχύος στην Μόσχα, είναι φανερό πως υπερνικά τη λογική, καθώς τα αιτήματα του Ερντογάν- τα οποία έγιναν δεκτά- δημιουργούν μια κινούμενη άμμο στα πόδια χιλιάδων πολιτών, τόσο εντός της Τουρκικής επικράτειας όσο και εκτός.
Πλέον τα δυο ουδέτερα κράτη μπορούν να προχωρήσουν τις διαδικασίες για την ένταξη τους στο Βορειοατλαντικό Σύμφωνο, συμβάλλοντας έτσι «μη ηθελημένα» στον στενότερο κλοιό που δημιουργεί η Δύση γύρω από την Ρωσία.
*Η Κωνσταντίνα Σωτήρη είναι Διεθνολόγος – MSc Γεωπολιτικής, Άμυνας και Διεθνούς Ασφάλειας
