Του Νίκου Τσέφλιου
«Μαύρη» μέρα έχει αποδειχθεί η 26η Σεπτεμβρίου. «Στιγματισμένη» από δύο τραγικά γεγονότα, που συγκλόνισαν την Ελλάδα. Ήταν 26 Σεπτεμβρίου 1989, όταν ο πολιτικός και δημοσιογραφικός κόσμος «πάγωσε» στην είδηση ότι ο Παύλος Μπακογιάννης είχε πέσει νεκρός στην είσοδο της πολυκατοικίας όπου στεγαζόταν το γραφείο του, στην οδό Ομήρου 35, με πέντε σφαίρες από το 45άρι της 17Ν. Οι δύο τρομοκράτες περίμεναν τον γαμπρό του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και τον εκτέλεσαν εν ψυχρώ. Ένας μοτοσικλετιστής της Αμέσου Δράσεως ακολούθησε το αυτοκίνητο των δραστών, αλλά το έχασε λίγα μέτρα παρακάτω…
Η γενική κατακραυγή δεν «άγγιξε» τα μέλη της οργάνωσης, που έστειλαν προκήρυξη στην εφημερίδα «Επικαιρότητα» για να δικαιολογήσουν τη δολοφονία. Τραγική ειρωνεία; Την ημέρα εκείνη εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση η χρηματοδότηση του προγράμματος για την Ευρυτανία, που ο ίδιος είχε καταρτίσει…
Ακριβώς έντεκα χρόνια μετά θα συνέβαινε ένα από τα μεγαλύτερα ναυτικά δυστυχήματα στη χώρα μας, με την βύθιση του πλοίου «Εξπρές Σαμίνα» στην Πάρο, που πήρε μαζί του 81 ψυχές. Ο εφοπλιστής Παντελής Σφηνιάς, μην αντέχοντας το βάρος της τραγωδίας και της πίεσης, έδωσε τέλος στη ζωή του, πηδώντας από τον έκτο όροφό του κτιρίου της εταιρείας “Minoan Flying Dolphins”, δύο μήνες αργότερα.
Ο σεισμός που πλήγωσε την Αθήνα
7 Σεπτεμβρίου 1999. Ώρα 14.56 το μεσημέρι. Η Αθήνα σείεται. Το ξεχασμένο ρήγμα της Πάρνηθας «ξυπνά» ύστερα από 214 χρόνια. Τα 5,9 Ρίχτερ σκορπούν τον θάνατο και τον πανικό στην πρωτεύουσα. Είκοσι δευτερόλεπτα κρατά η κύρια δόνηση και αυτά είναι αρκετά για να φέρουν την οδύνη και την απόγνωση: 143 νεκροί, εκατοντάδες τραυματίες και χιλιάδες άστεγοι ο τελικός απολογισμός της ισχυρότατης σεισμικής δόνησης. Θρακομακεδόνες, Νέα Φιλαδέλφεια, Μενίδι, Μεταμόρφωση, Κάτω Κηφισιά, Άνω Λιόσια, Ελευσίνα, Πετρούπολη οι περιοχές που πλήττονται περισσότερο. Εργοστάσια και πολυκατοικίες καταρρέουν σαν χάρτινοι πύργοι, παίρνοντας μαζί τους ανθρώπινες ψυχές και άλλες ζωντανές εγκλωβίζονται στα συντρίμμια τους, προκαλώντας ρίγη πανελλήνιας συγκίνησης. Ο νομός Αττικής κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Ναυτική τραγωδία στην Πάρο
26 Σεπτεμβρίου 2000. Στις 10.07 το βράδυ, δύο ναυτικά μίλια έξω από το λιμάνι της Πάρου εξελίσσεται μια απίστευτη ναυτική τραγωδία. Το επιβατηγό – οχηματαγωγό πλοίο «Εξπρές Σαμίνα» με 465 επιβάτες και 62μελές πλήρωμα προσκρούει στις βραχονησίδες «Πόρτες». Μέσα σε λίγα λεπτά ο πλοίο βυθίζεται. Ο απολογισμός: 81 νεκροί και δεκάδες τραυματίες. Οι Παριανοί ψαράδες με τα καΐκια τους, αψηφώντας τα κύματα, ρίχνονται στη μανιασμένη θάλασσα και σώζουν κόσμο. Ο υπολιμενάρχης της Πάρου, ανθυποπλοίαρχος Δημήτρης Μάλαμας, μόλις 40 χρόνων, δεν αντέχει. Την ώρα που συντονίζει τις προσπάθειες διάσωσης των ναυαγών, πεθαίνει από έμφραγμα. Το δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το πλοίο ήταν αξιόπλοο, οι βάρκες σε καλή κατάσταση και η πρόσκρουση οφειλόταν σε κακή διακυβέρνηση κυρίως από τον υποπλοίαρχο, ενώ η γρήγορη βύθιση αποδόθηκε στο γεγονός ότι δεν ήταν κλειστές οι υδατοστεγείς θύρες. Το δικαστήριο επιβάλλει ποινές φυλάκισης στον πλοίαρχο, τον υποπλοίαρχο, τον ύπαρχο, τον α’ μηχανικό και τον ασυρματιστή.
Πυρκαγιά με 32 νεκρούς στη Ρόδο
Σαββατόβραδο 23 Σεπτεμβρίου 1972 στον πρώτο όροφο του “Oscar”, του πιο δημοφιλούς νυχτερινού κέντρου της Ρόδου, που είχε εγκαινιαστεί μόλις τρεις μήνες πριν, διασκεδάζουν πάνω από 70 άτομα. Οι περισσότεροι τουρίστες από την Σκανδιναβία. Η ορχήστρα παίζει ζωντανά και τα ντεσιμπέλ έχουν πλημμυρίσει την αίθουσα, όταν ξαφνικά, λίγο μετά τις 9.30 πέφτει το ρεύμα. Πυκνός καπνός ανεβαίνει μέσω της εσωτερικής σκάλας από το ισόγειο, όπου βρίσκεται ο ηλεκτρικός πίνακας, αλλά οι θαμώνες δεν ανησυχούν, αφού τα κεριά έχουν δημιουργήσει ένα ειδυλλιακό περιβάλλον. Μέσα σε λίγα λεπτά το μπαρ τυλίγεται στις φλόγες και μετατρέπεται σε πύρινο τάφο για 32 ανθρώπους. Oι περισσότεροι χάανουν τη ζωή τους από τις αναθυμιάσεις, κάποιοι απανθρακώνονται στην προσπάθειά τους να βρουν την έξοδο κινδύνου, που οδηγεί στην εξωτερική σκάλα, αφού η πρόσβαση στο ισόγειο είναι αδύνατη. Άλλοι 18 τραυματίζονται πηδώντας από τα παράθυρα. Ο ιδιοκτήτης και ο τεχνίτης που είχε φτιάξει την ηλεκτρική εγκατάσταση καταδικάζονται σε ποινές φυλάκισης 2-3 ετών.
Νεκρός ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας
11 Σεπτεμβρίου 2004. Σάββατο πρωί. Στις 10.56 το ελικόπτερο «Σινούκ» που μεταφέρει τον Πάπα Πατριάρχη Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής Πέτρο Ζ’ και τη συνοδεία του στο Άγιο Όρος για επίσημη προσκυνηματική επίσκεψη «χάνεται» από τα ραντάρ του Χορτιάτη. Στις 15.50 το μεσημέρι εντοπίζονται τα πρώτα συντρίμμια, 8 ναυτικά μίλια νότια του Αγίου Όρους. Ο απολογισμός τραγικός: οι 12 επιβαίνοντες και το πενταμελές πλήρωμα αφήνουν την τελευταία τους πνοή στα βαθιά νερά της Χαλκιδικής. Κανείς δεν μπορεί να πιστέψει ότι ένα «Σινούκ» έπεσε σε μια πτήση ρουτίνας με καιρικές συνθήκες άψογες. Μηχανική βλάβη, είναι επισήμως ο λόγος της πτώσης του ασφαλέστερου ελικοπτέρου στον κόσμο. «Δεν υπάρχουν πολιτικές ευθύνες», δηλώνει από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος δεν κάνει αποδεκτή την παραίτηση του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Σπήλιου Σπηλιωτόπουλου. Η εκδοχή της πλευράς των συγγενών μετά από την ενδελεχή έρευνα του συνηγόρου τους υποστηρίζει ότι ευθύνονται οι ελαττωματικές πτέρυγες στον μπροστινό έλικα. Στα χρόνια που μεσολάβησαν έγιναν πολλές προσπάθειες για να δοθούν πειστικές εξηγήσεις, αλλά άκρη δεν βγήκε και οι συγγενείς των θυμάτων μάταια προσπαθούν τόσα χρόνια να πάρουν απαντήσεις…
Ο σεισμός της Καλαμάτας
13 Σεπτεμβρίου 1986. Σάββατο 8.24 το βράδυ, παραμονή του Σταυρού. Ένα ανατριχιαστικό βουητό σαρώνει την πρωτεύουσα της Μεσσηνίας. Ισχυρότατη σεισμική δόνηση μεγέθους 6,2 Ρίχτερ πλήττει την Καλαμάτα. Είκοσι νεκροί, πάνω από 350 τραυματίες, δεκάδες κατεδαφίσεις κτιρίων, αποκλεισμένοι δρόμοι, χιλιάδες άστεγοι. Μια τετραώροφη πολυκατοικία στην οδό Αριστείδου 29 γκρεμίζεται εν ριπή οφθαλμού, θάβοντας κάτω από τα χαλάσματά της πάνω από δέκα ενοίκους. Δύο μέρες μετά, στις 15 Σεπτεμβρίου, η Καλαμάτα δέχεται δεύτερο χτύπημα από τον Εγκέλαδο. Ο μετασεισμός των 5,6 Ρίχτερ αποτελειώνει ό,τι είχε μείνει όρθιο στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα.
Πάντως, για την ιστορία, Σεπτέμβριο είχαν συμβεί και άλλοι φονικοί σεισμοί. Στις 30 Σεπτεμβρίου 1636 ο σεισμός της Κεφαλονιάς με 520 νεκρούς και στις 26 Σεπτεμβρίου 1932 στην Ιερισσό της Χαλκιδικής, με 161 νεκρούς.
«Βουτιά» θανάτου για το «Φάλκον»
14 Σεπτεμβρίου 1999. Το πρωθυπουργικό «Φάλκον» που μεταφέρει στο Βουκουρέστι τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Γιάννο Κρανιδιώτη προκειμένου να συμμετάσχει στη Διαβαλκανική Διάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών, λίγο πριν προσγειωθεί στο αεροδρόμιο της ρουμανικής πρωτεύουσας, πέφτει σε περιδίνηση, χάνει απότομα ύψος και πέφτει από τα 25.000 στα 5.000 πόδια. Το αποτέλεσμα τραγικό: σκοτώνονται επιτόπου ο Γιάννος Κρανιδιώτης, ο 23χρονος γιος του Νικόλας, οι δημοσιογράφοι Δημήτρης Πανταζόπουλος και Νίνα Ασημακοπούλου, ο αστυνομικός Νίκος Ασημακόπουλος και ο μηχανικός του αεροσκάφους Μιχάλης Παπαδόπουλος. Τραυματίζονται σοβαρά ο διευθυντής του γραφείου του υπουργού Γρηγόρης Παπαδόπουλος και ο εικονολήπτης της ΕΡΤ Παναγιώτης Πούλος, ο οποίος αφήνει την τελευταία του πνοή λίγο καιρό αργότερα. Μοναδικός υπεύθυνος για την τραγωδία κρίθηκε ο κυβερνήτης του «Φάλκον» Γιάννης Ανδρουλάκης, ο οποίος το Μάιο του 2004 καταδικάστηκε από το Τριμελές Εφετείο της Αθήνας σε συνολική ποινή φυλάκισης 35 μηνών με τριετή αναστολή.
Τραγική σύμπτωση: Ο Γιάννος Κρανιδιώτης ήταν ξάδελφος του Πατριάρχη Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής Πέτρου. Ήταν και οι δύο Κύπριοι και χάθηκαν και οι δύο σχεδόν με τον ίδιο τρόπο…
Το τροχαίο στο Πέταλο του Μαλιακού
27 Σεπτεμβρίου 2004. Ο Σεπτέμβριος «ξαναχτυπά» και για πολλοστή φορά ματώνει κορμιά και ψυχές. Δευτέρα, λίγο πριν από τις 10 το πρωί. Το μισθωμένο λεωφορείο του ΚΤΕΛ κατευθύνεται προς την Αθήνα, όπου οι 37 μαθητές του Λυκείου Φαρκαδόνας Τρικάλων και οι τρεις καθηγητές – συνοδοί θα παρακολουθούσαν τους Παραολυμπιακούς Αγώνες. Στο 176ο χιλιόμετρο της Εθνικής Οδού, στο ύψος του Ασπρονερίου, ο οδηγός ενός φορτηγού, που έρχεται από το αντίθετο ρεύμα, χάνει τον έλεγχο. Το ρυμουλκούμενο που μεταφέρει τζάμια σε κοντέινερ, συγκρούεται πλαγιομετωπικά με το λεωφορείο. Και τα δύο οχήματα ανατρέπονται. Επτά μαθητές ανασύρονται νεκροί από τα συντρίμμια, τρεις τραυματίζονται σοβαρά και 30 ελαφρά.
Η τραγωδία στην «Πετρόλα»
1η Σεπτεμβρίου 1992. Ο μήνας μπαίνει με τον χειρότερο τρόπο. Νωρίς το πρωί μια ισχυρή έκρηξη συγκλονίζει τις εγκαταστάσεις της «Πετρόλα» στην Ελευσίνα. Ένας εργάτης είναι ήδη νεκρός, δεκάδες έχουν τραυματιστεί, οι περισσότεροι φέρουν σοβαρά εγκαύματα από την πυρκαγιά που ξέσπασε σε μονάδα διύλισης αργού πετρελαίου, λόγω διαρροής μεγάλων ποσοτήτων μίγματος υγραερίων και ελαφριάς νάφθας. Επικρατεί πανδαιμόνιο. Εργάτες αλλόφρονες τρέχουν να βοηθήσουν. Οι τραυματισμένοι συνάδελφοί τους μεταφέρονται στα νοσοκομεία. Τις επόμενες ημέρες θα σβήσουν ένας-ένας. Ακόμη και αυτοί που με έξοδα της εταιρείας μεταφέρθηκαν σε νοσοκομεία του εξωτερικού σε μια απέλπιδα προσπάθεια να σωθούν. Όμως τα εγκαύματα ήταν πρώτου βαθμού. Σε ορισμένους κάλυπταν ακόμη και το 98% του σώματός τους. Ο τραγικός απολογισμός: 15 νεκροί και 24 τραυματίες. Ο Σεπτέμβριος του 2002 ήταν «μαύρος» μήνας για τους ανθρώπους του μεροκάματου, καθώς σε διάστημα τεσσάρων ημερών χάθηκαν περισσότεροι από δέκα εργάτες. Επτά νεκροί στη μονάδα της ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη, τρεις από αναθυμιάσεις στην «Μότορ Όιλ» και τρεις οικοδόμοι σε διάφορες περιοχές της Αθήνας, συμπλήρωσαν το θλιβερό κατάλογο…
Το ελικόπτερο με τους δασοκομάντος
15 Σεπτεμβρίου 1994. Ελικόπτερο του Στρατού που μεταφέρει τρεις στρατιωτικούς και εφτά δασοκομάντος από το 1ο Τάγμα Ειδικών Δυνάμεων Δασοπυρόσβεσης, για κατάσβεση μεγάλης πυρκαγιάς που είχε ξεσπάσει σε δύσβατη ορεινή περιοχή μεταξύ των νομών Δράμας και Καβάλας, κοντά στο Αίγειρο, έρχεται σε επαφή με καλώδια μεταφοράς υπερυψηλής τάσης της ΔΕΗ. Ακολουθεί έκρηξη και το ελικόπτερο κομματιάζεται, παρασύροντας στο θάνατο όλους τους επιβαίνοντες. Σύμφωνα με το πόρισμα που συντάχθηκε λίγες ημέρες αργότερα, το δυστύχημα οφειλόταν σε ανθρώπινο λάθος και σε μη συμμόρφωση στους κανόνες ασφαλείας πτήσεως. Το “Huey” πετούσε μέσα σε χαράδρα και με φωτισμό που δεν επέτρεπε την επισήμανση εμποδίων, καθώς είχε ήδη αρχίσει να σουρουπώνει. Το πόρισμα, πάντως, δεν διευκρίνιζε τους λόγους που πετούσε τόσο χαμηλά, ούτε γιατί βρισκόταν πολύ έξω από την πορεία του προς το ελικοδρόμιο του Αμυγδαλεώνα Καβάλας.