«Φρένο» στα μηνύματα που αποστέλλονται ενόψει εκλογών σε πολίτες κατά ριπάς, επιχειρεί να βάλει η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα η οποία επέβαλε ήδη το πρώτο πρόστιμο σε υποψήφιο ευρωβουλευτή.
Δικηγόρος κατήγγειλε τον υποψήφιο ευρωβουλευτή
Αφορμή στάθηκε η καταγγελία στην Αρχή από δικηγόρο η οποία ανέφερε πως ο πολιτικός χρησιμοποιούσε στοιχεία από ιστοσελίδες που διαχειρίζονται οι Δικηγορικοί Σύλλογοι και η Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων για να προωθεί την υποψηφιότητά του.
Συγκεκριμένα, ο υποψήφιος ευρωβουλευτής φέρεται να «αλίευε» από τους σχετικούς καταλόγους των Δικηγορικών Συλλόγων τα προσωπικά mails των μελών τους, επιχειρώντας την επικοινωνία μαζί τους, μέσω της αποστολής μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Όλα τα e-mails που αντάλλαξαν η δικηγόρος με τον υποψήφιο ευρωβουλευτή
Το πρώτο e-mail του υποψήφιου ευρωβουλευτή, σύμφωνα με το κείμενο της προσφυγής της στην Αρχή, έλαβε η δικηγόρος στις 20 Φεβρουαρίου του 2019. Αμέσως η καταγγέλλουσα απευθύνθηκε στον πολιτικό, ζητώντας να μάθει πως βρέθηκε στην κατοχή του η ηλεκτρονική της διεύθυνση, σημειώνοντας: «Σας παρακαλώ όπως μου γνωστοποιήσετε άμεσα από πού βρήκατε την ηλεκτρονική μου διεύθυνση, διότι πρόκειται για παράβαση των προσωπικών μου δεδομένων δεδομένου ότι ουδέποτε έχω δηλώσει τα στοιχεία μου σε καμία κομματική παράταξη».
Ο καταγγελλόμενος απάντησε στις 21-02-2019 ως εξής: «Σχετικά με την ερώτησή σας, το mail σας βρίσκεται αναρτημένο δημόσια σε ιστοσελίδες που διαχειρίζονται οι Δικηγορικοί Σύλλογοι και η Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων. Αν δεν επιθυμείτε να λαμβάνετε ενημερώσεις σχετικά με την υποψηφιότητά μου, μπορείτε να ζητήσετε (μέσω απάντησης στο παρόν mail) τη διαγραφή της ηλεκτρονικής σας διεύθυνσης από τη λίστα παραληπτών μου, κατά τις διατάξεις του Κανονισμού Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και ειδικότερα του άρθρου 18».
Η καταγγέλλουσα επανήλθε στις 21-02-2019 με το ακόλουθο μήνυμα: «Η ηλεκτρονική μου διεύθυνση είναι αναρτημένη στις εν λόγω ιστοσελίδες βάσει της δικηγορικής μου ιδιότητας και μόνο και η χρήση του άπτεται καθαρά και μόνο σε ό,τι αφορά την ιδιότητα μου αυτή. Η μαζική χρήση των ηλεκτρονικών διευθύνσεων εμού και των συναδέλφων μου από μέρους σας για ψηφοθηρικούς λόγους δεν συνάδει σε καμία περίπτωση με τον σκοπό για τον οποίο έχουν αναρτηθεί και συνιστά παράνομη όχληση. Καλό θα ήταν οι νομικοί σας σύμβουλοι να είναι πιο προσεκτικοί σε αυτά και πόσο μάλλον δε όταν πρόκειται για συναδέλφους… κι ίσως να έριχναν και μία πιο προσεκτική ματιά στον GDPR και δη στο άρθρο 6 περί σύννομης χρήσης βάσει του σκοπού για τον οποίον έχουν συλλεχθεί…»
Παράνομη η χρήση του mail για ψηφοθηρικούς λόγους
Στο κείμενο της προσφυγής της στην Αρχή, η δικηγόρος χαρακτηρίζει απαράδεκτη τη χρήση στοιχείων επικοινωνίας που αναρτώνται για επαγγελματικούς λόγους και μόνο, σε καμία δε περίπτωση για να χρησιμοποιηθούν για «ψηφοθηρικούς, εμπορικούς ή προσωπικής προώθησης λόγους». Καταλήγοντας η δικηγόρος τονίζει: « Θεωρώ παράνομη τη χρήση της ηλεκτρονικής μου διεύθυνσης στη λίστα παραληπτών του καταγγελλομένου (όπως αναφέρει ο ίδιος στο mail του) για την οποία ουδέποτε συναίνεσα ή έδειξα οποιοδήποτε ενδιαφέρον. Για ποιον λόγο θα πρέπει να απεγγραφώ από μία λίστα -όπως με προτρέπει ο ίδιος- στην οποία ουδέποτε ενεγράφην;»
Για μεμονωμένο περιστατικό μιλά ο υποψήφιος ευρωβουλευτής
Τον περασμένο Απρίλιο, ο υποψήφιος ευρωβουλευτής και ο πληρεξούσιος δικηγόρος του, ανέπτυξαν ενώπιον της Αρχής τους ισχυρισμούς τους, ότι δηλ. επρόκειτο για μεμονωμένο περιστατικό, ενώ η ηλεκτρονική διεύθυνση της καταγγέλλουσας είναι δημοσιευμένη στο διαδίκτυο.
Πότε επιτρέπονται, σύμφωνα με την ΑΠΔΠΧ, τα mails των υποψηφίων
Η απόφαση ωστόσο που εξέδωσε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα δεν έκανε δεκτούς τους ισχυρισμούς που προέβαλε ο υποψήφιος ευρωβουλευτής, κρίνοντας ότι η πολιτική επικοινωνία με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων επιτρέπεται μόνο κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις:
(α) Τα στοιχεία επικοινωνίας έχουν αποκτηθεί νομίμως στο πλαίσιο προηγούμενης, παρόμοιας επαφής με τα υποκείμενα των δεδομένων, και το υποκείμενο κατά τη συλλογή των δεδομένων ενημερώθηκε για τη χρήση τους με σκοπό την πολιτική επικοινωνία και δεν εξέφρασε αντίρρηση για αυτήν τη χρήση. Η προηγούμενη επαφή δεν είναι απαραίτητο να έχει αμιγώς πολιτικό χαρακτήρα, π.χ. είναι νόμιμη η αποστολή μηνυμάτων όταν τα στοιχεία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου συλλέχθηκαν στο πλαίσιο προηγούμενης πρόσκλησης για συμμετοχή σε κάποια εκδήλωση ή δράση, ανεξαρτήτως του πολιτικού χαρακτήρα της.
Αντιθέτως, δεν θεωρείται ότι συνιστά παρόμοια επαφή και δεν είναι νόμιμη η χρήση των ηλεκτρονικών στοιχείων επικοινωνίας προς τον σκοπό της πολιτικής επικοινωνίας όταν τα στοιχεία αυτά αποκτήθηκαν στο πλαίσιο επαγγελματικής σχέσης, όπως για παράδειγμα η χρήση του αρχείου πελατών από υποψήφιο βουλευτή.
(β) O υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να παρέχει στο υποκείμενο των δεδομένων τη δυνατότητα να ασκεί το δικαίωμα αντίρρησης με τρόπο εύκολο και σαφή, και αυτό σε κάθε μήνυμα πολιτικής επικοινωνίας. Σε κάθε επικοινωνία απαιτείται να αναφέρεται ευδιάκριτα και σαφώς η ταυτότητα του αποστολέα ή του προσώπου προς όφελος του οποίου αποστέλλεται το μήνυμα, καθώς επίσης και μια έγκυρη διεύθυνση στην οποία ο αποδέκτης του μηνύματος μπορεί να ζητεί τον τερματισμό της επικοινωνίας.
Η συγκατάθεση πρέπει να παρέχεται με σαφή θετική ενέργεια η οποία να συνιστά ελεύθερη, συγκεκριμένη, ρητή και με πλήρη επίγνωση, ένδειξη της συμφωνίας του υποκειμένου των δεδομένων υπέρ της επεξεργασίας των δεδομένων που το αφορούν.
Χωρίς τη συγκατάθεση της καταγγέλλουσας, η επικοινωνία του πολιτικού
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, σύμφωνα με την απόφαση της ΑΠΔΠΧ, «ο καταγγελλόμενος δεν είχε εξασφαλίσει την απαιτούμενη συγκατάθεση της καταγγέλλουσας ούτε είχε προηγούμενη συναλλακτική σχέση μαζί της, ήτοι η εν λόγω επικοινωνία πραγματοποιήθηκε χωρίς να συντρέχει κάποια εκ των προϋποθέσεων νομιμότητας.
Τόσο από το περιεχόμενο της απάντησης του υπευθύνου επεξεργασίας προς την καταγγέλλουσα, όσο και από το περιεχόμενο του υπομνήματος που υπεβλήθη στην Αρχή, προκύπτει ότι πραγματοποιήθηκε αποστολή των μηνυμάτων πολιτικού περιεχομένου σε παραλήπτες των οποίων οι διευθύνσεις ήταν δημοσιευμένες στο διαδίκτυο, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη από τον υπεύθυνο επεξεργασίας αν υπάρχει προς τούτο προηγούμενη συγκατάθεση ή προηγούμενη συναλλακτική σχέση, όπως απαιτεί το άρθρο 11 του ν. 3471/2006».
Τέλος, ο υπεύθυνος επεξεργασίας δεν παρείχε στην Αρχή καμία πληροφορία αναφορικά με τον αριθμό των παραληπτών και τη συχνότητα των μηνυμάτων αυτών.
Με βάση τις παραπάνω σκέψεις, η Αρχή έκρινε ότι πρέπει να επιβληθεί στον υποψήφιο ευρωβουλευτή πρόστιμο 2.000 Ευρώ για την παραβίαση του άρθρου 11 του ν. 3471/2006.
Πηγή: dikastiko.gr
