«Και όταν λέμε ισόβια, εννοούμε ισόβια». Με αυτή τη φράση ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μετέτρεψε, το 1975, την ποινή των πρωτεργατών της χούντας από θάνατο σε ισόβια κάθειρξη. Σχεδόν 45 χρόνια μετά, η ιστορία είναι γεμάτη με ισοβίτες που στα 15, 16 ή το πολύ 19 έτη άφησαν πίσω τους τα κάγκελα και απολαμβάνουν την ελευθερία τους. Τα ισόβια δεν είναι ποτέ ισόβια, ούτε η φυλάκιση είναι φυλάκιση στην πράξη. Οι βαρυποινίτες θεμελιώνουν δικαίωμα υφ’ όρων απόλυσης πολύ νωρίτερα -εάν λάβουμε υπόψη και τα μεροκάματα μέσα στη φυλακή, τότε ο χρόνος μειώνεται κατά πολύ- ενώ οι ποινές φυλάκισης για τα πλημμελήματα δεν εκτίονται και μετατρέπονται σε χρηματικό πρόστιμο.
Τις τελευταίες ημέρες γίνεται μεγάλη συζήτηση για τη δυνατότητα αποφυλάκισης των καταδικασμένων για συμμετοχή στην τρομοκρατική δράση της οργάνωσης «17 Νοέμβρη». Μια αποφυλάκιση που απορρέει από τις διατάξεις του νέου ποινικού κώδικα, ο οποίος ισχύει από την 1η Ιουλίου.
«Τα δημοσιεύματα που κυκλοφορούν, σύμφωνα με τα οποία πολυισοβίτες για τρομοκρατία θα μπορούν να αποφυλακιστούν με βάση το νέο ποινικό κώδικα, είναι πρόχειρα, ψευδή και επιχειρούν να εμπλέξουν την μεταρρύθμιση των ποινικών κωδίκων στην προεκλογική αντιπαράθεση», είπε ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Καλογήρου. Αυτό που δεν είπε είναι ότι σε περιπτώσεις που υπάρχει «σύγκρουση» διατάξεων -του παλιού και του νέου κώδικα- ισχύει η ευνοϊκότερη. Μπορεί, δηλαδή, η αντιμετώπιση των πολυισοβιτών με το νέο ποινικό κώδικα να είναι βαρύτερη απέναντι σε όλες τις κατηγορίες εγκλημάτων, αλλά στην πράξη θα αρχίσει να εφαρμόζεται από τώρα και στο εξής.
Ας δούμε πώς διαφοροποιείται ο νέος ποινικός κώδικας σε σχέση με τον παλιό:
Με τις νέες διατάξεις οι πολυισοβίτες έχουν δικαίωμα για αποφυλάκιση στα 25 χρόνια, ενώ με τον προηγούμενο ποινικό κώδικα στα 19 χρόνια. Ο νέος κώδικας ανάβει το «πράσινο φως» για κατ’ οίκον έκτιση της ποινής και σ’ αυτούς, ενώ με το παλαιότερο καθεστώς η δυνατότητα δινόταν μόνο σε όσους είχαν καταδικαστεί σε μία φορά ισόβια.
Σύμφωνα με το άρθρο 110Α, οι πολυισοβίτες μπορούν να υποβάλουν αίτημα για κατ’ οίκον έκτιση της ποινής τους με ηλεκτρονικό «βραχιολάκι», με την προϋπόθεση ότι έχουν εκτίσει 16 «γεμάτα» χρόνια μέσα στη φυλακή. Μπορούν να βγουν από το σπίτι τους μόνο για δουλειά ή εκπαιδευτικούς λόγους.
Με λίγα λόγια, ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος, ο οποίος έχει καταδικαστεί σε 17 φορές ισόβια και επιπλέον κάθειρξη 25 ετών, ο Δημήτρης Κουφοντίνας (έντεκα φορές ισόβια και 25 έτη), ο Χριστόδουλος Ξηρός (έξι φορές ισόβια και 25 έτη), ο Σάββας Ξηρός (πέντε φορές ισόβια και 25 έτη) και ο Βασίλειος Τζωρτζάτος (τέσσερις φορές ισόβια και 25 έτη) μπορούν να υποβάλουν αίτημα για κατ’ οίκον έκτιση της ποινής τους με ηλεκτρονικό «βραχιολάκι».
Βέβαια, ο Δημήτρης Κουφοντίνας θα πρέπει να περιμένει λίγο παραπάνω, καθώς παραδόθηκε στην ΓΑΔΑ στις 5 Σεπτεμβρίου 2002, σχεδόν δυόμισι μήνες μετά την έκρηξη της βόμβας στα χέρια του Σάββα Ξηρού, το Σαββατόβραδο 29 Ιουνίου 2002, αφού κρυβόταν όλο αυτό το διάστημα στο Αγκίστρι. Προς το παρόν περιμένει τη συζήτηση της αίτησής του για νέα ολιγοήμερη άδεια, την έβδομη κατά σειρά, από το δικαστικό συμβούλιο του Βόλου, με την πρόταση της εισαγγελέως να είναι αρνητική.
Πάντως, για να επανέλθουμε στην υφ’ όρων απόλυση των ισοβιτών, τα δικαστικά συμβούλια είναι, σε κάθε περίπτωση, αρμόδια να αποφασίσουν και για το θέμα αυτό.