Αποζημίωση- μαμούθ σε ιδιοκτήτες επιχειρήσεων που καταστράφηκαν στα επεισόδια μετά τη δολοφονία Γρηγορόπουλου το 2008 επιδίκασε το Συμβούλιο της Επικρατείας με σειρά αποφάσεων του κρίνοντας πως είχε ευθύνη η Αστυνομία που δεν τους προστάτευσε.
υγκεκριμένα, το Α΄ Τμήμα του ΣτΕ με εννέα αποφάσεις του δικαίωσε επιχειρήσεις που υπέστησαν ζημίες από αγνώστους κατά τη διάρκεια επεισοδίων που σημειώθηκαν μετά την δολοφονία του 15χρονου μαθητή, με τις οποίες επιδικάζονται αποζημιώσεις συνολικού ύψους 1.868.000 ευρώ που το Δημόσιο οφείλει να καταβάλει, εντόκως.
«Η προστασία της περιουσίας των πολιτών από βίαια επεισόδια που εκδηλώνονται στο πλαίσιο οποιασδήποτε μορφής μαζικής κινητοποίησης πολιτών αποτελεί υποχρέωση των αστυνομικών οργάνων, η εκπλήρωση της οποίας δεν εναπόκειται στην διακριτική τους ευχέρεια. Επομένως, αν τα αστυνομικά όργανα παραλείψουν παντελώς να επέμβουν για να προστατεύσουν την περιουσία του πολίτη η οποία απειλείται, υπό τις ανωτέρω περιστάσεις, η παράλειψη αυτή είναι παράνομη και συνεπώς συντρέχει η απαιτούμενη για την θεμελίωση αστική ευθύνη του Δημοσίου» αναφέρουν οι δικαστές στο σκεπτικό τους.
Και σημειώνουν πως τα επεισόδια «δεν συνιστούν περίπτωση ανωτέρα βίας, βίαια επεισόδια ιδιαίτερης μεγάλης έντασης και έκτασης που κλιμακώνονται και εξαπλώνονται σταδιακά και λαμβάνουν χώρα σε πολλά σημεία ταυτοχρόνως με συνέπεια τη διάσπαση των αστυνομικών δυνάμεων και κατ΄ επέκταση τη μείωση της αποτελεσματικότητας τους, αν αυτά τα επεισόδια μπορούσαν να προβλεφθούν κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και να τεθούν υπό έλεγχο εγκαίρως, πριν δηλαδή εξαπλωθούν και καταστούν ανεξέλεγκτα με την λήψη άμεσων, αναγκαίων και πρόσφορων μέτρων».
Σύμφωνα δε με το σκεπτικό τα επεισόδια αυτά μπορούσαν να προβλεφθούν, καθώς «βίαια επεισόδια, αποτελούν συνήθη ή τουλάχιστον δεν αποτελούν ασυνήθη κατάσταση την στιγμή μάλιστα που υπάρχουν πληροφορίες ή σοβαρές ενδείξεις για μαζική κινητοποίηση εξαγριωμένων ή αγανακτισμένων πολιτών ή κοινωνικών ομάδων». Κατά συνέπεια, η είδηση του θανάτου του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου στην περιοχή των Εξαρχείων από πυροβολισμό αστυνομικού «είναι λίαν πιθανό έως αναμενόμενο να προκαλέσει έντονη κοινωνική αντίδραση, να οδηγήσει σε άμεση μαζική κινητοποίηση πολιτών στα αστικά κέντρα και συνακόλουθα να πυροδοτήσει ανά πάσα στιγμή κοινωνική έκρηξη».
Οι σύμβουλοι Επικρατείας, επισημαίνουν ότι «πολλώ μάλλον δεν συνιστούν περίπτωση ανωτέρας βίας, βίαια επεισόδια και βανδαλισμοί που λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο προγραμματισμένης πορείας διαμαρτυρίας όταν το ίδιο γεγονός που πυροδότησε την διαμαρτυρία έχουν ήδη λάβει χώρα βίαια περιστατικά μεγάλης έντασης και έκτασης, καθώς και εκτεταμένες φθορές και καταστροφές είτε στην ίδια περιοχή είτε σε άλλη, εφόσον ανά πάσα στιγμή μια τέτοια εξέλιξη είναι αναμενόμενη με μεγάλη πιθανότητα και άρα είναι δυνατόν να προβλεφθεί και να αποτραπεί με άμεση ενέργεια και λήψη όλων των ενδεδειγμένων μέτρων, λαμβανομένης υπόψη της εξουσίας των αστυνομικών οργάνων να επιβάλλουν περιορισμούς στην διεξαγωγή συγκεντρώσεων ή συναθροίσεων ή να διυλίσουν συγκεντρώσεις και συναθροίσεις οι οποίες εκ του ότι εκτρέπονται σε πράξεις βίας κατά προσώπων είναι παράνομες».
Οι προσφεύγοντες στο ΣτΕ υποστήριξαν πως οι ζημιές που υπέστησαν οφείλονται σε παραλήψεις της Αστυνομίας που δεν έλαβε τα κατάλληλα μέτρα (προληπτικά και κατασταλτικά) που επιβάλλονται από τις περιστάσεις. Σε πρώτο βαθμό δικαιώθηκαν, αλλά το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών ανέτρεψε την πρωτόδικη απόφαση με το σκεπτικό ότι η ΕΛ.ΑΣ. είναι αδύνατον σε μια τέτοιου είδους αιφνίδια και γενικευμένη βίαια κατάσταση να ενεργεί για την φύλαξη όλων των επιχειρήσεων και ότι οι προσφεύγουσες επιχειρήσεις δεν προέβαλαν συγκεκριμένες παραλήψεις της Αστυνομίας. Ωστόσο, το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο ανέτρεψε τις εφετειακές αποφάσεις ως μη νόμιμες και δικαίωσε τις επιχειρήσεις.
ΠΗΓΗ: real.gr – Άννα Κανδύλη
